Co zrobić żeby się rozwieść? Różnice między rozwodem bez orzekania o winie a rozwodem z orzeczeniem o winie
Sprawy rozwodowe
Sprawy rozwodowe stanowią przykład jednych z najtrudniejszych i zarazem najbardziej skomplikowanych postępowań cywilnych – obejmują one nie tylko rozpad więzi małżeńskich, ale również wpływają na sytuację dzieci, a w dalszej kolejności także na kwestie finansowe i podział majątku.
W Polsce, kraju o silnych tradycjach rodzinnych, temat rozwodów w ostatnich dekadach zyskał nowy wymiar – stał się o wiele bardziej powszechny i znormalizowany. Zrozumienie istoty tych postępowań, ich skali oraz związanych z nimi obciążeń – emocjonalnych i finansowych – jest kluczowe dla osób, które stoją przed podjęciem decyzji dotyczącej dalszego losu małżeństwa.
W pierwszej połowie 2024 r. do 47 sądów okręgowych wpłynęło 39,7 tys. pozwów rozwodowych – czyli o 4,2 % więcej niż w pierwszej połowie 2023 roku (38,1 tys.). W całym 2023 r. zainicjowano niespełna 81 tys. postępowań rozwodowych, co oznaczało wzrost o ok. 3 % względem 2022 r. (78,5 tys.).
Statystyki się zatem jednoznaczne – zmiany mentalności (większy stopień społecznej akceptacji i otwartości), bogacenie się społeczeństwa połączone z postępującym równouprawnieniem oraz podnoszeniem się poziomu świadomości prawnej – powodują konsekwentny wzrost liczby spraw rozwodowych w sądach.
Kiedy sąd może orzec rozwód?
Na podstawie art. 56 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, orzeczenie rozwodu jest możliwe jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, pod warunkiem, że:
- z powodu rozwodu nie ucierpi dobro wspólnych małoletnich dzieci;
- orzeczenie rozwodu nie będzie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego;
- o rozwód nie wystąpi małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia (chyba, że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo odmowa wyrażenia zgody byłaby sprzeczna z zasadami współżycia społecznego).
Rodzaje spraw rozwodowych
Polskie prawo cywilne pozwala wyróżnić dwa rodzaje spraw rozwodowych:
- rozwód bez orzeczenia o winie;
- rozwód z orzeczeniem o winie.
Rozwód bez orzeczenia o winie
Rozwód bez orzekania o winie jest najprostszym rozwiązaniem umożliwiającym zakończenie związku małżeńskiego. W wielu przypadkach wystarczy dobrze przygotowany pozew oraz stawiennictwo małżonków na jednej sprawie. Pozwala to uniknąć konieczności wikłania się w długotrwały, trudny i angażujący najbliższych proces sądowy. Zwykle umożliwia to ograniczenie stopnia konfliktu między rozwodzącymi się małżonkami, co może pozytywnie wpłynąć np. na późniejsze kontakty związane z opieką nad dziećmi.
Uzyskanie rozwodu bez orzekania o winie jest możliwe w przypadku sformułowania stosownych wniosków przez obydwu małżonków, którzy muszą być w tym zakresie zgodni. W takich sytuacjach, działania sądów ograniczają się jedynie do ustalenia czy łączące małżonków więzi faktycznie ustały (nie ma konieczności badania przyczyn i powodów takiego stanu rzeczy).
Małżonkowie mogą się jednocześnie porozumieć co do sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej i sprawowania opieki nad dziećmi oraz co do podziału majątku wspólnego.
Rozwód z orzeczeniem o winie
Jeżeli przynajmniej jeden z małżonków będzie domagał się ustalenia przez sąd kto ponosi winę za rozpad związku, konieczne stanie się przeprowadzenie szczegółowego postępowania dowodowego. Skutkuje to zwykle koniecznością przesłuchania członków najbliższej rodziny, przyjaciół i innych osób mających wiedzę na temat relacji między małżonkami. To w toku takich postępowań sięga się np. po dowody pozyskane przez agencje detektywistyczne, po zdjęcia, wiadomości lub inne przydatne materiały, które będą naprowadzały sąd na przyczyny ustania relacji. Do najczęstszych przyczyn uzasadniających uznanie winy zalicza się niewierność oraz przemoc (psychiczną lub fizyczną).
Należy przy tym pamiętać, że stosunkowo często sądy uznają, że winę ponoszą obydwie strony (np. żona stosowała przemoc psychiczną co doprowadziło do tego, że mąż ją zdradził). Każdy przypadek wymaga jednak indywidualnego rozważenia.
Pomoc prawna adwokata
Pomimo tego, że prowadzenie sprawy rozwodowej nie wymaga zastępstwa profesjonalnego pełnomocnika, to uwzględniając wielowątkowość takich spraw oraz towarzyszące im obciążenie psychiczne – w wielu przypadkach warto skorzystać z pomocy adwokata.
Adwokat nie tylko zna szczegółowe wymogi formalne pozwu, dzięki czemu przygotuje kompletną i skuteczną dokumentację sądową (co pozwoli na sprawne prowadzenie sprawy), ale ponadto pomoże przy podjęciu decyzji o tym, czy warto domagać się orzekania o winie.
Podstawowe zadania pełnomocnika nie ograniczają się do sporządzania pism. W sprawach rozwodowych trzeba rozważyć wpływ planowanych działań na funkcjonowanie rodziny, zadbać o dobro dzieci, zabezpieczyć ich sytuację materialną oraz ułatwić małżonkom i dzieciom adaptację do nowych warunków.
Doświadczony adwokat pomoże przeprowadzić rozmowy i mediacje między stronami i zapewni większą skuteczność podejmowanych działań, co często oznacza:
- skrócenie czasu trwania postępowania;
- minimalizację kosztów;
- uzyskanie korzystniejszego wyroku (np. orzeczenie o winie drugiej strony, częstszych kontaktów z dzieckiem, wyższych alimentów itp.);
- mniejszy poziom stresu i nerwów.
Skorzystanie z profesjonalnej pomocy prawnej to nie luksus, a pozyskanie strategicznego wsparcia w procesie, który może zaważyć na życiu osobistym, prawnym i finansowym.
W przypadku spraw rozwodowych jest to szczególnie istotne – z uwagi na związane z nimi znaczne obciążenia emocjonalne, proceduralne i finansowe. Podjęcie dobrych decyzji, ustalenie strategii działań i skuteczne ich realizowanie to klucz do sprawnego, bezpiecznego i jak najbardziej korzystnego wyjścia z tej trudnej sytuacji życiowej.
Jeżeli masz pytania lub potrzebujesz pomocy prawnej – pozostaję do Twojej dyspozycji. 